Nie chcemy tu wytoczyć ciężkich dział przeciwko wszystkim „medykom” ciężko pracującym nad opanowaniem pandemii, ale chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na możliwe roszczenia w przypadku zgonu osoby bliskiej na skutek błędnych lub spóźnionych zachowań służby zdrowia.
COVID-19 obnażył niewydolność systemową polskiej służby zdrowia. Mnożą się przypadki zarażenia się koronawirusem osób, które znalazły się w szpitalu z innymi dolegliwościami.
Na skutek przeciążenia systemu zdarzają się również sytuacje pomylenia dokumentacji medycznej, przedłużonego czasu oczekiwania na wykonanie badań lub co najgorsze odmowy przyjęcia i diagnozowania pacjenta przez szpital.
Jeśli w wyniku jednej z takich sytuacji dojdzie do zgonu pacjenta jego rodzina może dochodzić od szpitala i/lub od jego ubezpieczyciela rekompensaty finansowej.
Roszczenie w wypadku śmierci osoby najbliższej
- zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu zmarłego, oraz
- odszkodowania (Art. 446.§ 3 Kodeksu cywilnego) i zadośćuczynienia (Art. 446.§4. Kodeksu cywilnego).
Powyższe roszczenia oparte są o treść art. 446 kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, że
”„Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.”.
Swoje stanowisko wyraził też Sąd Apelacyjny w Warszawie w swoim orzeczeniu z dnia 21 sierpnia 2019r. (VI ACa 420/18, LEX nr 3036527), w którym stwierdza, że:
”„Pogorszenie sytuacji życiowej w rozumieniu art. 446 § 3 k.c. to nie tylko utrata środków otrzymywanych od zmarłego, ale także konsekwencje finansowe w życiu osoby uprawnionej spowodowane śmiercią osoby bliskiej – jak spłata zaciągniętych przez zmarłego kredytów, utrata pracy będąca wynikiem załamania po śmierci bliskiej osoby, zmniejszenie możliwości zarobkowych, także koszty leczenia psychiatrycznego i zażywanych leków.”
Biorąc powyższe pod uwagę postaramy się Państwu opisać składniki potencjalnego roszczenia:
Zadośćuczynienie po śmierci osoby bliskiej jest należne w sytuacji, gdy na skutek zdarzenia z winy innej osoby zmarła bliska nam osoba, z którą łączyły nas więzi psychicznie, emocjonalnie lub rodzinnie.
Zasądzane zadośćuczynienie ma zawsze na celu maksymalne złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc członkom jego rodziny w dostosowaniu się do zmienionej sytuacji życiowej.
Roszczenie to będzie przysługiwało, jeśli odpowiedzialność za śmierć osoby bliskiej ponosi druga strona np. lekarz, dyrektor szpitala, pracodawca lub sprawca wypadku drogowego, wówczas możesz dochodzić odszkodowania z OC sprawcy lub organizacji sprawcy. Do najczęściej rozpatrywanych przez Sądy przypadków zadośćuczynienia należą przypadki błędów lekarskich, błędów personelu szpitala, zaniedbań czy błędów ekipy ratunkowej ale tu również rozpatrywana może być odpowiedzialność osób w wyniku wypadku drogowego, czy też wypadku przy pracy.
Odszkodowanie za pogorszenie sytuacji finansowej po śmierci osoby bliskiej występuje w przypadku, gdy osoba nam bliska przed śmiercią wspierała nas finansowo. Wysokość stosownego odszkodowania każdorazowo zależy od okoliczności danej sprawy, a w szczególności od sytuacji życiowej osoby dochodzącej ww. roszczeń. Sądy bowiem przy zasądzaniu konkretnych sum odszkodowań na rzecz osób uprawnionych biorą pod uwagę wszelkie niekorzystne zmiany jakie nastąpiły w życiu osób najbliższych zmarłemu. Rolą poszkodowanych jest udowodnienie przed sądem utraty swoich realnych możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości. Ocena zakresu pogorszenia sytuacji życiowej członka rodziny, nie może się odnosić tylko do stanu z dnia śmierci poszkodowanego, ale przede wszystkim musi prowadzić do porównania hipotetycznego stanu odzwierciedlającego sytuację, w jakiej w przyszłości znajdowałby się bliski zmarłego, do sytuacji w jakiej znajduje się w związku ze śmiercią poszkodowanego.
Roszczenie o zwrot kosztów leczenia i kosztów pogrzebu oparte jest na dokumentach. Im lepiej udokumentujemy to roszczenie tym większa szansa na odzyskanie poniesionych kosztów. Aby skutecznie dochodzić tych roszczeń należy przygotować dokumenty potwierdzające bezpośrednio lub pośrednio poniesione przez nas koszty. Dokumenty te powinny oczywiście określać kwotę poniesionych kosztów ale również wskazywać na osobę je ponoszącą.
Odszkodowanie – czy warto?
Śmierć osoby najbliższej jest tragedią. A śmierć osoby najbliższej spowodowanej przez osobę trzecią jest tragedią połączoną z bezsilnością i żalem. Zastanawiamy się czy moglibyśmy temu zapobiec, zrobić coś inaczej. Przecież zawierzyliśmy komuś. Wierzymy w zasady, procedury – prawa.
„Ekwiwalent” finansowy w większości przypadku nie zrekompensuje bólu po utracie bliskiej nam osoby ale czy możemy „machnąć ręką” na błędy, pominąć milczeniem brawurę, czy lenistwo. Po dłuższym zastanowieniu każdy z nas dochodzi do przekonania, że oprócz odpowiedzialności karnej sprawca, czy organizacja sprawcy musi otrzymać karę, którą długo zapamięta. Karę, poprzez którą w przyszłości będzie wystrzegać się podobnych złych zachowań. Niewątpliwie do dotkliwych kar należą odszkodowania i zadośćuczynienia dla ofiar lub ich rodzin.
W związku z tym w przypadku okoliczności wspomnianych na wstępnie możliwe jest skuteczne dochodzenie roszczeń od szpitali lub też od zakładów ubezpieczeń, w których dany szpital posiada polisę OC. Pamiętajmy jednak o dokumentowaniu ponoszonych kosztów oraz przygotowaniu dokumentacji wskazującej na przyczyny zdarzenia powodującego szkodę oraz pokazujące następstwa zaistniałej szkody.
Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.